Zero waste: jak zmniejszyć ilość odpadów i wpływ na środowisko

Wpływ człowieka na środowisko jest coraz większy. To ma, niestety, negatywne konsekwencje. Z pomocą przychodzi filozofia zero waste. Zachęca ona do minimalizacji zużycia, ponownego wykorzystania i recyklingu produktów w celu zmniejszenia ilości odpadów. Dowiedz się, co to jest zero waste, jakie korzyści niesie ze sobą oraz jakie kroki możesz podjąć, aby zacząć działać w tym kierunku.

Czym jest zero waste?

Zero waste to filozofia, która zakłada, że wolno nam korzystać z zasobów naturalnych, ale musimy robić to w sposób odpowiedzialny i zrównoważony. Według tej teorii, odpady nie powinny wręcz istnieć. Wszystko, co zużywamy, należy ponownie wykorzystać lub przetworzyć na coś innego.

Filozofia zero waste to podejście holistyczne. Obejmuje ono cały cykl życia produktów, od ich projektowania i produkcji, przez ich dystrybucję i konsumpcję, aż po ich końcowe usunięcie. Łatwo powiedzieć, trudniej zrobić. Zacznijmy jednak od samych korzyści tej filozofii.

Korzyści i zalety zero waste

ochrona środowiska – minimalizacja ilości odpadów zmniejsza jednocześnie emisję gazów cieplarnianych, zanieczyszczenia gleby, powietrza i wody. Redukuje się też ilość odpadów trafiających na wysypiska
oszczędność pieniędzy – praktykowanie zero waste pozwala zaoszczędzić pieniądze poprzez ograniczenie ilości niepotrzebnych zakupów i konsumpcję produktów w opakowaniach jednorazowych
poprawa zdrowia i samopoczucia – wiele produktów, które kupujemy, jest pakowanych w plastik i zawiera szkodliwe substancje chemiczne i mikroplastik. To ma negatywny wpływ na Twoje zdrowie
zwiększenie jakości życia – praktykowanie zero waste może pomóc w zmniejszeniu stresu związanego z konsumpcjonizmem oraz przyczynić się do poczucia spełnienia i satysfakcji z życia
wsparcie lokalnych przedsiębiorców – filozofia zachęca do kupowania produktów od lokalnych producentów i rolników, co przyczynia się do wsparcia lokalnej gospodarki
promowanie zrównoważonego rozwoju – praktykowanie zero waste zwiększa świadomość społeczną na temat zrównoważonego rozwoju i wpływa na zmiany w sposobie produkcji i konsumpcji

Jak zacząć działać w kierunku zero waste?

minimalizuj zużycie – to podstawowy krok w kierunku zero waste. Zastanów się, co faktycznie potrzebujesz, a co jest zbędne. Stwórz listę rzeczy, które chcesz kupić, a następnie przemyśl, czy są one naprawdę potrzebne. Innymi słowy – kupuj tylko to, co faktycznie potrzebujesz
wybieraj wielorazowe opakowania – są one świetnym sposobem na zmniejszenie ilości odpadów. Kupuj wielorazowe butelki, kubki, torby na zakupy zamiast jednorazowych. W ten sposób zmniejszysz ilość odpadów i zaoszczędzisz pieniądze
kupuj lokalnie – to pomaga zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych związanych z transportem. Ponadto, lokalne produkty są często świeższe i lepiej smakują. To wiąże się z kolei ze zdrowym odżywianiem. Ponadto, odpowiednio wybierając swoje produkty możesz uniknąć marnowania żywności. I to wcale nie musi wiązać się ze wzrostem kosztów życia
wybieraj produkty o minimalnym opakowaniu – czy za każdym razem musisz pakować owoce czy warzywa do plastikowych woreczków. Na pewno nie!
wymieniaj się i dziel – przed zakupem nowych rzeczy warto przemyśleć, czy da się je pożyczyć, wymienić lub kupić używane. Można również zdecydować się na dzielenie się z innymi rzeczami, których już się nie używa. Bo dzielenie się jest fajne!
stawiaj na produkty zgodne z filozofią zero waste – wiele marek oferuje już produkty zaprojektowane z myślą o minimalizowaniu ilości wytworzonych odpadów. Są to np. kosmetyki bez opakowań czy produkty w opakowaniach biodegradowalnych
samodzielnie przygotowuj posiłki – to naprawdę daje dużo frajdy! Gotowanie w domu i przygotowywanie posiłków samodzielnie pozwala kontrolować skład i ilość wykorzystywanych produktów. Także unikać jednorazowych opakowań z jedzeniem na wynos
dbaj o recykling – jest on ważnym elementem filozofii zero waste. Przemyśl, jakie produkty możesz recyklingować, i upewnij się, że oddajesz je do właściwych miejsc
stwórz kompostownik – kompostowanie to proces przetwarzania resztek organicznych na nawóz. Dzięki kompostowaniu można zmniejszyć ilość odpadów i uzyskać cenny nawóz do roślin. Będą rosły jak nigdy wcześniej!

Zero waste – zasada 5R

Refuse (odmawiaj) – produktów i opakowań jednorazowego użytku oraz unikaj kupowania rzeczy, których nie potrzebujesz
Reduce (redukuj) – ilość odpadów poprzez świadome planowanie zakupów i redukcję zużycia zasobów, np. energii i wody (przy okazji czytaj także: OZE jako przyszłość energetyki)
Reuse (wykorzystuj ponownie) – produkty, np. poprzez ich naprawę, odnowienie lub przekształcenie. Czasami jest to kwestia kreatywności
Recycle (przetwarzaj ponownie) – odpady w celu uzyskania surowców wtórnych, które mogą zostać wykorzystane do produkcji nowych produktów
Rot (kompostuj) – organiczne odpady w naturalny sposób, poprzez ich rozkład i przemianę w nawóz organiczny. Jeśli masz własny ogródek, kompostownik będzie dla Ciebie jak znalazł!

Zero waste z korzyścią dla klimatu

Filozofia zero waste ma korzystny wpływ na klimat

Podejście zero waste jest bezpośrednio związane z klimatem. Minimalizacja ilości odpadów przyczynia się do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych. A odpady stanowią jedno z głównych źródeł ich emisji. Według danych Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) w 2016 roku odpady w Europie wyemitowały aż 282 miliony ton dwutlenku węgla. Aktualnie ten trend trochę się poprawia.

POLECAMY TAKŻE NA NASZYM BLOGU: Zioła lecznicze – prawdziwy skarb natury

Działając w kierunku zero waste, możesz zmniejszyć ilość odpadów, które trafiają na składowiska i spalarnie. Zwłaszcza te pierwsze są strasznie przepełnione. Poza tym, Ziemia po prostu tonie w śmieciach.

Życie w myśl zero waste ma naprawdę duży wpływ na klimat, bo pociąga za szereg działań. Przykładowo zaczynasz unikać jednorazowych produktów, ograniczasz zużycie wody i energii

Poza tym, działania podejmowane w ramach zero waste przyczyniają się do podnoszenia świadomości społecznej na temat problemów związanych z ochroną klimatu i wpływu ludzkiej działalności na środowisko. Choć nasza świadomość jest na pewno znacznie lepsza, niż to było jeszcze kilka lat temu, to jednak na laurach spocząć nie można.

Wpływ produkcji odpadów na środowisko naturalne

Odpady powodują skażenie gleb i wody

Produkcja odpadów jest jednym z największych wyzwań dla środowiska naturalnego w XXI wieku. W ciągu ostatnich dziesięcioleci wzrost liczby ludności na Ziemi, a także rozwój technologiczny, doprowadziły do drastycznego wzrostu produkcji odpadów. Rocznie na całym świecie wytwarza się miliardy ton odpadów. To skutkuje nie tylko brakiem miejsc składowania, ale także negatywnym wpływem na środowisko naturalne.

POLECAMY TAKŻE NA NASZYM BLOGU: Co zrobić, by lepiej spać? Naturalne porady

Odpady są poważnym zagrożeniem dla ekosystemów morskich i lądowych. Powodują skażenie powietrza, wody i gleby. Wielkie ilości odpadów wprowadzają substancje chemiczne do środowiska. A to z kolei powoduje zanieczyszczenie gleby i wody, a także szkodzi zdrowiu ludzi i zwierząt. Również odpady organiczne, takie jak resztki jedzenia czy liście, uwalniają metan, gaz cieplarniany, który wpływa na zmiany klimatu.

Dlatego tak ważne jest, aby zmniejszać produkcję odpadów poprzez wdrażanie zasad zero waste. Jak to robić? Oczywiście poprzez unikanie produktów jednorazowego użytku czy odpowiednie planowanie zakupów. W ten sposób możemy ograniczyć ilość odpadów, które trafiają na wysypiska i w naturalny sposób dbać o środowisko naturalne, co pozwoli nam na osiągnięcie zrównoważonego rozwoju. Powtarza się to jak mantrę, ale naprawdę zrównoważony rozwój ma sens!

Wyzwania i trudności w realizacji filozofii zero waste

brak wiedzy i świadomości – ludzie często nie zdają sobie sprawy z problemu produkcji odpadów i potrzeby wprowadzenia zmian w swoim stylu życia
trudności w segregacji odpadów – mimo istnienia systemów zbiórki selektywnej, wiele osób wciąż nie segreguje śmieci poprawnie – sprawdź, jak to robić. To prowadzi do marnowania zasobów i zwiększania ilości odpadów
brak dostępności alternatywnych produktów – w wielu miejscach trudno jest znaleźć produkty bez opakowań jednorazowych czy z tworzyw biodegradowalnych
czasami wysokie koszty – niektóre alternatywne produkty, takie jak żywność bez opakowań czy kosmetyki naturalne, są droższe od standardowych produktów, co stanowi pewną barierę. Pytanie jednak, czy zdrowie ma swoją cenę
problemy z recyklingiem – nie wszystkie materiały da się łatwo przetworzyć na nowe produkty. A niektóre procesy recyklingu są kosztowne i wymagają energii
opór ze strony przemysłu – wdrażanie filozofii zero waste może kolidować z interesami producentów, którzy zarabiają na produkcji i sprzedaży produktów jednorazowego użytku
problemy z upowszechnieniem idei zero waste – mimo że filozofia ta zyskuje na popularności, wciąż wiele osób ma opory w jej stosowaniu. Media nierzadko natomiast skupiają się na innych tematach, przez co nie jest ona wystarczająco szeroko propagowana

Zero waste – ciekawostki

Według raportu Światowej Organizacji Zdrowia, szacuje się, że rocznie na świecie powstaje około 11 milionów ton plastiku, które trafiają do oceanów
Zgodnie z raportem organizacji Zero Waste Scotland z 2022 roku, zwiększenie recyklingu i ograniczenie marnowania jedzenia mogłoby zmniejszyć ilość odpadów w Szkocji o 40%
W 2020 roku we Włoszech miasto Capannori ogłosiło się pierwszym miastem w Europie, które osiągnęło zero odpadów. Dzięki wprowadzeniu zasad zero waste mieszkańcy miasta redukują ilość wytworzonych odpadów do minimum poprzez recykling i ponowne wykorzystanie surowców
Podążając za raportem Ellen MacArthur Foundation z 2021 roku, w ciągu jednego roku można zredukować około 1,3 miliarda ton odpadów poprzez wprowadzenie modelu gospodarki o obiegu zamkniętym