Segregowanie śmieci od stycznia 2021 roku jest obowiązkiem każdego obywatela. Mimo że to z pozoru łatwy temat, to wielu z nas sortowanie śmieci sprawia problemy. Co i gdzie zatem wyrzucać, jakie kolory obowiązują do poszczególnych typów odpadów. Jak sortować na przykład styropian, żarówki, kartony po mleku czy szkło. Podpowiadamy.
Jednolity System Segregacji Odpadów – co to jest
JSSO, czyli wprowadzony od 2017 roku Jednolity System Segregacji Odpadów, usystematyzował przepisy dotyczące segregowania odpadów w Polsce. Przede wszystkim zobowiązuje on nas do oddzielania odpadów, które mogą być wtórnie wykorzystane od tych, które nie nadają się do recyklingu. Ponadto JSSO zakłada podział śmieci na pięć różnych kategorii:
- papier – kolor niebieski
- metale i tworzywa sztuczne – kolor żółty
- szkło – kolor zielony
- odpady biodegradowalne – kolor brązowy
- odpady zmieszane – kolor czarny
Segregowanie śmieci – podstawowe zasady
- oddzielaj odpady, które mogą być wtórnie wykorzystane – jak już wyżej wspominaliśmy – papier, szkło, metale, tworzywa sztuczne i odpady biodegradowalne zostają poddane recyklingowi. A zatem musisz je oddzielać od tych, których ponownie wykorzystać się nie da
- nie musisz myć opakowań – powszechnie krąży opinia, że spoczywa na Tobie obowiązek umycia na przykład plastiku czy szklanego słoika przed wrzuceniem go do śmietnika. Taki przepis po prostu nie istnieje. Na sortowni metale, plastik czy szkło poddawane są procesom mycia
- opróżniaj opakowania z resztek – to, że nie musisz myć opakowań, nie oznacza, że nie musisz też ich opróżniać z resztek. Plastik czy szkło może być zabrudzone, ale po zużyciu zawartości, nie powinny się w nim znajdować niewykorzystane resztki
- brudny i mokry papier wyrzucaj do śmieci zmieszanych – niestety, do pojemnika z papierem powinien trafiać wyłącznie suchy i czysty papier czy tektura. Zabrudzony ląduje z kolei w koszu na śmieci zmieszane
- używaj osobnych pojemników w domu – jeśli będziesz miał tylko jeden pojemnik do wszystkiego, bardzo trudno będzie Ci później odpowiednio sortować śmieci, zwłaszcza wtedy, kiedy zmieszasz bio z pozostałymi odpadami. Przemoczony papier też nie trafi tam, gdzie jego miejsce
- zgniataj puszki i plastikowe opakowania – a wszystko po to, by zajmowały mniej miejsca. Niestety, ale plastikowych opakowań jest zdecydowanie najwięcej a kosze bardzo szybko się zapełniają
- nie wyrzucaj odpadów bio do plastikowych toreb – większość z nas z przyzwyczajenia sortuje biodegradowalne odpady w plastikowej siatce. To niestety duży błąd. Powinny one znajdować się luzem w pojemniku
- mięso to nie śmieci biodegradowalne – zostały Ci resztki mięsa w domu? Wyrzuć je do pojemnika na odpady zmieszane. Nie nadają się one do recyklingu i nie mogą znaleźć się w koszu na śmieci bio
- oddzielaj szkło białe od kolorowego – to dość trudne, bo w większości gmin dostępne są kosze na całe szklane odpady. Tak naprawdę jednak szkło kolorowe nie powinno znajdować się razem z białym, bo w procesie recyklingu są one poddawane oddzielnym procesom
- nie zbijaj szklanych butelek – jeśli wrzucisz szklane butelki do pojemnika i je potłuczesz, trudno. Nie rób jednak tego specjalnie. Część z opakowań zostaje po prostu poddana procesom mycia
Czy segregowanie śmieci jest obowiązkowe
W Polsce segregowanie śmieci jest obowiązkowe
Tak. Na mocy ustawy, która została uchwalona w 2020 roku, od stycznia 2021 roku na każdym z nas spoczywa obowiązek sortowania odpadów. Innymi słowy – oddzielania śmieci, które mogą zostać ponownie wykorzystane od tych, które recyklingowi poddawane nie są.
Czy są kary za niesegregowanie śmieci
Tak. Skoro już wiesz, że spoczywa na Tobie obowiązek segregowania śmieci, to warto też zwrócić uwagę na to, że za niedostosowanie się do obowiązujących przepisów, grożą Ci kary. Straż miejska ma prawo nałożyć na Ciebie mandat nawet w wysokości 500 złotych. Podobna kara obowiązuje w przypadku, jeśli nie płacisz za śmieci.
W Polsce za brak segregacji śmieci karane są również wspólnoty mieszkaniowe. To z kolei odbija się na cenach za wywóz śmieci, dlatego tak ważne jest, by każdy z nas podchodził do tego tematu odpowiedzialnie. W końcu chodzi o środowisko, w którym żyjemy.
Jak segregować śmieci – co i gdzie wyrzucać
METALE I TWORZYWA SZTUCZNE
Przede wszystkim, butelki i opakowania powinny być odkręcone i w miarę możliwości – zgniecione. Pamiętaj też, że nie masz obowiązku mycia pojemników. Zostanie to zrobione na sortowni.
SZKŁO
Nie należy go tłuc, a na pewno już nie specjalnie. Nie masz natomiast obowiązku mycia szklanych butelek czy słoików. Podobnie jak w przypadku plastiku czy metalu, ważne że opróżnisz pojemniki z zawartości i resztek. Najlepiej też sortuj szkło białe i kolorowe.
PAPIER
W odróżnieniu do szkła, plastiku czy metalowych pojemników, najważniejszą zasadą jest to, by papier nie był przemoczony i zabrudzony. W przeciwnym razie musi on trafić do pojemnika na śmieci zmieszane
ODPADY BIODEGRADOWALNE
Do odpadów biodegradowalnych usuwamy przede wszystkim resztki jedzenia, warzyw, owoców, różnego rodzaju fusy. Należy pamiętać jednak, by nie wrzucać tam mięsa czy też kości.
Materiały niebezpieczne – co to jest i jak je sortować
Za materiały niebezpieczne uchodzą zarówno przedmioty, jak i ciecze oraz gazy, które mogą stanowić zagrożenie dla środowiska, ale też i człowieka. Muszą być one przechowywane i segregowane w specjalnych warunkach. Pod żadnym pozorem nie należy ich wyrzucać razem z plastikiem, metalami, szkłem, odpadami biodegradowalnymi, a nawet odpadami mieszanymi.
Na ogół materiały niebezpieczne wywożona są kilka razy w roku wspólnie z odpadami wielkogabarytowymi. Oznaczone są one kolorem czerwonym. Jeśli nie jest to wyraźnie zaznaczone na opakowaniu, powinno się również taki odpad odpowiednio opisać. A wszystko po to, by osoba, która będzie zajmowała się jego sortowaniem, nie była narażona na możliwość utraty zdrowia czy nawet życia.
Do odpadów niebezpiecznych zaliczamy:
- substancje chemiczne
- farby
- lakiery
- kleje
- lekarstwa
- termometry rtęciowe
- baterie
- akumulatory
- żarówki
- zużyty sprzęt elektroniczny
- chemiczne nawozy
- proszki, środki czystości
- materiały wybuchowe i łatwopalne
Gdzie wyrzucać styropian
Styropian jest tworzywem sztucznym, a zatem zawsze powinien trafić do żółtego pojemnika na metale i tworzywa sztuczne. Nie należy go jednak tam wyrzucać w dużych ilościach. Odpady budowlane powinny znaleźć się w odpowiednim kontenerze lub specjalnie przeznaczonym do tego pojemniku.
Gdzie wyrzucać leki
Lekarstwa pod żadnym pozorem nie mogą trafić do śmieci zmieszanych czy biodegradowalnych. Powinieneś udać się z nimi do apteki czy przychodni i wyrzucić je do specjalnie przygotowanych pojemników. Ewentualnie możesz również przygotować je do wywozu wraz z materiałami niebezpiecznymi.
Gdzie wyrzucać ubrania
Jeśli nadają się one do dalszego użytkowania, powinieneś wrzucić je do kontenera na używaną odzież. Jeśli natomiast są one podarte, zniszczone czy brudne, wówczas możesz je wrzucić do pojemnika na odpady zmieszane.
Gdzie wyrzucać kartony po mleku
Mimo że pozornie wykonane są one z tektury, to jednak często w środku wyścielone są aluminium. A to oznacza, że kartony po mleku powinny trafić do opadów na metale i tworzywa sztuczne.
Gdzie wyrzucać pampersy
Pampersy, czyli jednorazowe pieluszki, muszą wylądować w pojemniku na odpady zmieszane. Bardzo często, niesłusznie, wyrzucane są natomiast do papieru czy nawet odpadów biodegradowalnych.
Gdzie wyrzucać opakowania po jogurtach, serach
Zawsze to pojemnika na tworzywa sztuczne i metale. I nie ma znaczenia to, czy opakowanie po jogurcie czy serze jest brudne. Nie masz obowiązku mycia, bo zostanie zrobione to na sortowni. Pamiętaj tylko, by zawsze je opróżnić z resztek.
Gdzie wyrzucać żarówki
Zwykłe żarówki mogą trafić do pojemnika na odpady zmieszane. Wszelkiego rodzaju jednak żarówki typu LED czy świetlówki, muszą być umieszczone w specjalnie przeznaczonych do tego pojemnikach lub też trafić do worka lub kosza na odpady niebezpieczne.
Gdzie wyrzucać chleb i pieczywo
Przede wszystkim – stanowczo nie zalecamy marnowania jedzenia. A jak oszczędzać na jedzeniu i go nie marnować, dowiesz się z naszego innego poradnika. Natomiast jeśli już tak się zdarzy, że musisz wyrzucić chleb czy pieczywo, zrób to do pojemnika na odpady bio.
Gdzie wyrzucać baterie i płyty CD
To kolejny odpad, który powinien znaleźć się w specjalnie przeznaczonym pojemniku. A takie coraz częściej pojawiają się w sklepach ze sprzętem elektronicznym czy przy dużych marketach. Poza tym, możesz je też umieścić wspólnie z odpadami niebezpiecznymi.
Segregowanie śmieci a środowisko
Segregowanie śmieci wpływa korzystnie na naszą planetę
Ziemia tonie w śmieciach, a już na pewno w plastiku. W oceanach liczy się go w milionach ton. A zatem odpady mają bardzo duży wpływ na środowisko, w którym żyjemy. Dlatego tak ważne jest, by odpowiednio segregować odpady, ale też i robić wszystko, by było ich jak najmniej. Zredukować możesz przede wszystkim zużycie plastiku.
Odpowiednio segregowane odpady pozwolą na prawidłowy recykling i powtórne ich wykorzystanie. Sortowanie śmieci ma też bezpośredni wpływ na zmniejszenie emisji dwutlenku węgla i innych gazów do atmosfery, zwłaszcza w czasach, gdzie stale rośnie średnia temperatura na świecie.
Możesz myśleć, że jeśli raz czy dwa razy nie posortujesz odpowiednio śmieci, to nic się nie stanie. Sam przecież nic nie zmienisz. A teraz pomyśl, co jeśli w ten sam sposób do tematu podchodzi blisko 8 miliardów ludzi na całym świecie. Pamiętaj, że wszystko zaczyna się od Ciebie.
Segregowanie śmieci. Ile odpadów produkujemy – statystyki
Według danych GUS z 2020 roku, statystyczny Polak generuje 342 kilogramy opadów rocznie. To więcej o 10 kilogramów w porównaniu z rokiem 2019. W sumie, w tym samym roku, zebrano łącznie ponad 13 milionów ton odpadów.
Na świecie z kolei wytwarza się rocznie ponad 2 miliardy ton odpadów i ta liczba stale rośnie. Za 20-30 lat może nawet się podwoić, dlatego tak ważne jest życie w zrównoważony sposób. Ponadto, co roku do oceanów trafia ponad 8 milionów ton tworzyw sztucznych. Jak zatem żyć ekologicznie? Sprawdź tutaj nasz poradnik.
Wywóz śmieci – koszty, ceny
W Polsce każda gmina i miasto samodzielnie ustala wysokość stawek za wywóz i gospodarowanie odpadami komunalnymi, stąd też stawki są różne i uzależnione od liczby mieszkańców czy powierzchni gospodarstwa domowego.
Ceny za wywóz śmieci w Polsce wahają się od kilkunastu złotych do kwoty przekraczającej nawet 100 złotych. Co więcej, koszty stale rosną. Tylko w tym roku cena za gospodarowanie odpadami komunalnymi wzrosła od kilkunastu do kilkudziesięciu procent w poszczególnych gminach. Podwyżki dotknęły niemal każdego mieszkańca naszego kraju.
Pij wodę z kranu. Ogranicz zużycie plastiku
Picie wody z kranu pozwoli Ci znacząco zredukować zużycie plastiku
Plastik jest obecnie największą zmorą ludzkości, a przecież jego redukcja wcale nie wymaga od nas wielkiego wysiłku. Bardzo poważnym krokiem w tym kierunku będzie na pewno rezygnacji z picia wody z plastikowych butelek. Wystarczy, że zaczniesz pić wodę z kranu. Jest ona jak najbardziej do tego zdatna i regularnie badana przez sanepid.
Poza tym, wodę kranową możesz zawsze wzbogacić o dodatkowe minerały, czy też usunąć z niej chlor i inne drobne zanieczyszczenia. Wystarczy, że sięgniesz po dzbanek filtrujący wodę czy też butelkę filtrującą wodę. Które modele wybrać? Zapraszamy jak zawsze do skorzystania z poradników Eco Friendly.
Jak segregować śmieci – podsumowanie
Segregowanie śmieci to nasz obowiązek. Nie tylko prawny, ale może przede wszystkim – moralny. Każdy z nas jest odpowiedzialny za losy planety. Produkujemy miliony ton odpadów rocznie w Polsce, a miliardy na świecie. Jeśli każdy wyrzucałby je według własnego uznania, dziś byśmy w nich utonęli, a Ziemia byłaby skażona.
Sortowanie śmieci to nie jest skomplikowany proces. Wystarczy pamiętać o kilku podstawowych zasadach. Czynności, które powtarzamy często, szybko wchodzą nam w krew. Warto jednak też pomyśleć o tym, co zrobić, by zredukować ilości odpadów, czy też jak ponownie je wykorzystać. To z całą pewnością wpisuje się w myśl zasady – bądź eko!
